Bądź na bieżąco,

zapisz się na newsletter

nie teraz nie, dziękuję
Udostępnij na facebook.com

Wojciech Rybicki. Dworzec kolejowy w Jarosławiu na pocztówkach

Kolej galicyjska im. Karola Ludwika na trasie której leży Jarosław wybudowana została w latach1856-1861 pod zarządem Leona Sapiehy. Pierwszy odcinek z Krakowa przez Tarnów do Dębicy długości 111 km oddano do użytku 20 lutego 1856 roku. Kursowały dwa pociągi dziennie pokonując trasę w cztery godziny i dziesięć minut. Pociągi do Jarosławia po raz pierwszy dotarły 4 listopada 1861 roku kiedy to oddano do użytku pięćdziesięciokilometrowy odcinek linii pomiędzy Przeworskiem a Przemyślem. W roku 1878 z Krakowa do Lwowa kursowało sześć pociągów pasażerskich na dobę w tym dwa pośpieszne, dwa osobowe oraz dwa osobowo-towarowe. W latach 1889-1891 nastąpiła rozbudowa kolei polegająca  na położeniu na całej trasie drugiego toru. Jarosław otrzymał 6 czerwca 1884 roku drugie połączenie kolejowe. Otwarta została wtedy biegnąca w kierunku północnym linia kolei Jarosławsko-Sokalskiej. Wraz z powstaniem linii kolejowej w poszczególnych miastach wznoszono dworce. Projekty ich wykonywano w biurze budowlanym dyrekcji kolei w Wiedniu. Powstawały one zbiorowym wysiłkiem wielu osób dlatego nieznani są na ogół autorzy poszczególnych projektów. Typowe projekty dostosowane były do wielkości miast oraz znaczenia stacji. Były ich trzy rodzaje. Dworce skrajne to budowle najbardziej rozbudowane, posiadające pomieszczenia biurowe, parowozownie oraz obiekty przeznaczone do  składowania towarów. Główne na  których zatrzymywały się parowozy były zaopatrzone w zbiorniki wody i składy paliw. Na dworcach najmniejszych znajdowała się jedynie kasa biletowa i izba gościnna dla podróżnych. Większość dworców posiadała typowy układ pomieszczeń na który składały się przedsionek, westybul z kasami biletowymi, poczekalnie dla trzech klas pasażerskich, restauracja, trafika.  W elewacjach na ogół nie stosowano wymyślnych zdobień ograniczając się jedynie do obramowań okien i drzwi, gzymsów oddzielających poszczególne kondygnacje, czasami stosowano boniowanie. Często budynki posiadały żółte tynki czym nawiązywano do barw państwowych. W niektórych jednak miastach powstawały budowle o charakterze  monumentalnym nawiązujące do minionych stylów architektonicznych, bogato zdobione dekoracją malarską czy rzeźbiarską. Należą do nich dworce w Tarnowie, Przemyślu i Lwowie swoim wystrojem przypominające raczej pałace niż budynki użyteczności publicznej. Dworzec w Jarosławiu powstał w 1857 roku pod nadzorem generała barona von Hessa. Bryła dworca składała się z trzech segmentów. Część środkowa była dwukondygnacyjna zaś dwie boczne parterowe z ryzalitami posiadały trójkątne zwieńczenia. Elewacja budynku zdobiona była boniowaniem i gzymsami, okna posiadały obramienia. Spalony podczas działań wojennych w 1914 roku w okresie międzywojennym odbudowany dotrwał do roku 1944 kiedy to wraz z innymi obiektami użyteczności publicznej został wysadzony przez Niemców. “Stacyja kolejowa” w Jarosławiu uwieczniona została już na najstarszych pocztówkach litograficznych. Prawie każdy znaczący nakładca jarosławski również w latach późniejszych  posiadał w swojej ofercie kartkę przedstawiającą dworzec. Budynek najczęściej był fotografowany od strony podjazdu w kierunku wschodnim a od strony peronów w kierunku zachodnim. Ostatnie pocztówki przedstawiające dworzec wykonane na podstawie międzywojennych fotografii ukazały się podczas niemieckiej okupacji.